Każdy mieszkaniec Bytomia słyszał o Kolonii Zgorzelec lub nie raz mijał ją po drodze jadąc samochodem lub autobusem. Do tej pory jednak nie cieszyła się ona walorami estetycznymi ze względu na zły stan techniczny wielu budynków, które przez lata uległy trwałej degradacji.
Mimo to miejsce to jednak dla miłośników historii Bytomia, mieszkańców i fotografów z racji swojej unikalnej w skali regionu zabudowy oraz tła historycznego stanowi wyjątkowy punkt na mapie miasta. Aby zrozumieć funkcję i położenie kolonii Zgorzelec względem śródmieścia trzeba przyjrzeć się nieco bliżej jej początków.
Kolonia Zgorzelec to zabytkowe osiedle robotnicze zlokalizowane na granicy Bytomia i Rudy Śląskiej usytuowane w biegu rzeki Bytomki. Osiedle robotnicze powstało w latach 1909-1912. Składa się z 37 budynków “familoków”, z których jeszcze do niedawna tylko 10 z nich było zamieszkanych. Osiedle zostało wybudowane przez koncern KWK „Ziemowit” dla pracowników huty „Hubertus” i późniejszej „Zygmunt” należącej do rodu Tiele-Wincklerów. Było to jedno z pierwszych osiedli robotniczych w Polsce, które zostało zaprojektowane w oparciu o nowoczesne koncepcje urbanistyczne. Warto zapoznać się również z wieloma ciekawymi informacjami związanymi z tym osiedlem w artykule „Kolonia Zgorzelec. Dawne robotnicze osiedle pracowników Hubertushütte” na stronie Urzędu Miasta w Bytomiu.
Osiedle Kolonia Zgorzelec – wyjątkowość z historycznego punktu widzenia
Kolonia Zgorzelec jest wyjątkowa z historycznego punktu widzenia. Jest to jeden z najlepiej zachowanych przykładów architektury robotniczej z przełomu XIX i XX wieku w Polsce. Osiedle charakteryzuje się zwartą zabudową, zbliżoną do układu urbanistycznego miast-ogrodów. Budynki są dwu- i trzykondygnacyjne, z ceglanymi elewacjami i dachami mansardowymi.
Osiedle jest świadectwem historii Bytomia i jego rozwoju przemysłowego. W okresie PRL, osiedle było zamieszkiwane przez pracowników pobliskiej huty Zygmunt. Po 1989 roku kolonia nie miała zbytniego szczęścia, a mieszkańców wciąż ubywało. W efekcie upływającego czasu i towarzyszącego braku konserwowania tych obiektów – liczne już pustostany z roku na roku popadały w coraz większą ruinę.
Światełkiem w tunelu i zarazem wielką szansą dla Kolonii Zgorzelec było wpisanie jej w 1994 roku do Rejestru Zabytków i objęcie jej nadzorem konserwatora zabytków co zabezpieczyło obiekty przed masową rozbiórką i pozwoliło im przetrwać do przychylniejszych czasów.
Rewitalizacja Kolonii Zgorzelec – cel i zakres prac
Po ponad 20 latach od wpisania Kolonii Zgorzelec do Rejestru Zabytków w 2017 roku rozpoczęła się jej rewitalizacja, która została współfinansowana m.in. ze środków unijnych. Celem tej rewitalizacji było odzyskanie przez osiedle jego pierwotnego blasku i uczynienie go atrakcyjnym miejscem do życia i rekreacji. Warto wspomnieć, że rewitalizacja ta jest jedną z największych inwestycji w Bytomiu, która warta jest ponad 39 mln zł. Dzięki temu przedsięwzięciu miejsce to może stać się wkrótce jednym z bardziej rozpoznawalnych, postindustrialnych osiedli mieszkaniowych w województwie śląskim.
Cieszę się bardzo, że nasza firma mogła być częścią tej wielkiej metamorfozy historycznego osiedla robotniczego jaką jest Kolonia Zgorzelec. Od samego początku przystąpienia do tego projektu mieliśmy świadomość jak wielka na nas ciąży odpowiedzialność aby znaleźć złoty środek pomiędzy zachowaniem oryginalnego charakteru obiektów i jednoczesnym zastosowaniu nowoczesnych technologii stosowanych w budownictwie.
Dawid Garbacki | Prezes firmy
W ramach tego projektu przeprowadzony został kompleksowy remont budynków, obejmujący prace budowlane, instalacyjne i wykończeniowe, w którym mieliśmy niezwykłą przyjemność brać udział.
Kolonia Zgorzelec – Termo-Garbacki wykonawcą prac remontowych i renowacyjnych
Nasza firma odpowiadała za termomodernizację budynków oraz wszelkie prace wykończeniowe i renowacyjne elewacji. W ramach rewitalizacji budynków wykonaliśmy m.in.:
- renowacja elewacji,
- wymianę stolarki okiennej i drzwiowej na nową energooszczędną,
Prace termomodernizacyjne przyczyniły się do poprawy estetyki budynków i zwiększenia ich efektywności energetycznej.
Nowoczesne technologie na rzecz ochrony dziedzictwa kulturowego
Prace renowacyjne budynków Kolonii Zgorzelec zostały przeprowadzone z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, które pozwoliły na zachowanie historycznego charakteru osiedla.
Firma Termo-Garbacki wykorzystała również nowoczesne rozwiązania w zakresie wymiany stolarki okiennej i drzwiowej. Nowe okna i drzwi są energooszczędne, jednocześnie zachowują tradycyjny wygląd i korelują z oryginalnie zastosowaną stolarką zgodnie z wytycznymi konserwatora zabytków.
Prace jakie wykonaliśmy w Kolonii Zgorzelec to przykład tego, jak nowoczesne technologie mogą być wykorzystane do ochrony dziedzictwa kulturowego. Dzięki tym pracom osiedle będzie mogło zachować swój unikatowy charakter dla przyszłych pokoleń i stanowić konkurencyjne miejsce do życia z dala od centrum miasta.
Jesteśmy dumni, że wdrożone przez nas technologie przyczyniły się do poprawy wizerunkowej budynków co zdecydowanie przełoży się na zwiększenie atrakcyjności tego miejsca w świadomości mieszkańców Bytomia.
